GÜÇLÜ, SAYGIN, ARANILAN, OKUNAN YENİ BİR TOKAT GAZETESİ

                Tokat Haber gazetesinin internet sitesinde okuduğum bir haber beni heyecanlandırdı.

Haberde, “il merkezinde resmi ilan yayınlama hakkına sahip 8 gazetenin birleşerek 2 gazetenin çatısı altında toplanmasından” söz ediliyordu.

Yarım yüzyıldan fazla bir süredir basınla ilgilenen, zaman zaman yerel gazeteler çıkaran ve yerel basında sürekli yazı yazan birisi olarak bu konunun Tokat gazeteciliği açısından önemli olduğunu düşünüyorum.

Gazete nedir?

İtalyanca’dan dilimize giren bu sözcük; “siyasa, ekonomi ve kültür başta olmak üzere insanları, toplumu ilgilendiren her konuyla ilgili haber, bilgi, yorum içeren ve günlük olarak ya da belirli kısa zaman aralıklarıyla yayımlanan, belirli boyutu, sayfa sayısı ve düzeni olan yayın” demektir.

Yani gazete bir aydınlanma aracıdır.

***

            Tokat’ın şu andaki merkez nüfusu yaklaşık 140 bindir. (Ortadan kaldırılan belediye nüfusları, Suriye ve Irak’tan gelen göçmenlerle beraber)

Yaygın Basın’dan 23 gazetenin Tokat Merkezindeki gazete satıcılarına dağıttığı gazeteler toplamı 6445’tir. Geri gönderimler de göz önünde tutulursa, Tokat merkezinde yaklaşık her 28 kişiden biri bir gazete almaktadır.

Tokat’ta, dağıtıcılara 80 Cumhuriyet Gazetesi, 1400 zaman gazetesi verildiği göz önüne alınırsa, okur niteliği hakkında da bilgi edinmiş oluruz.

Yerel gazetelerin satışla ilgili bir gelir elde ettikleri söylenemez.

Ülkenin birçok yerinde olduğu gibi Tokat’ta da yerel gazetelerin ana amacı devlete ait duyuru (resmi ilan) pastasından en büyük payı kapabilmektir.

***

            Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre; Türkiye’de 55 yaygın, 23 bölgesel, 2.381 yerel olmak üzere toplam 2.459 gazete; 27 ulusal (yaygın), 16 bölgesel, 215 yerel olmak üzere toplam 258 televizyon kanalı bulunuyor.

Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Edirne Valiliği ve Edirne Gazeteciler Derneği’nin düzenlediği bir seminerde, devlet duyurusu (resmi ilan) alan yerel gazete sayısının 1300 civarında olduğu söylenmişti.

Demek ki, ülkemizde çıkan yerel gazetelerin yarıya yakını, devlet duyurularından elde edilecek gelirden faydalanamıyor.

***

     Benim bildiğim Tokat ve ilçelerinde yayınlanan 20 gazete var. Bunlar, abc sıralamasıyla: Erbaa Gazetesi, Hürsöz Gazetesi, Memleketim Tokat Gazetesi, Niksar Danişmend Gazetesi, Niksar Canik Gazetesi, Reşadiye Gazetesi, Sesimiz Gazetesi, Tokat Arayış Gazetesi, Tokat Gazetesi, Tokat Güneş Gazetesi, Tokat Haber 60 Gazetesi, Tokat Haber Gazetesi, Tokat Haberci Gazetesi, Tokat Pusula Gazetesi, Tokat Rapor Gazetesi, Turhal Süper Haber Gazetesi, Yeni Tokat Gazetesi, Yeşil Niksar Gazetesi, Yeşil Turhal Haber Gazetesi, Zile Postası Gazetesi.

Bu gazetelerin hepsi de tanıtım (reklam) ve devlet duyuruları (resmi ilanlar)  yoluyla elde ettikleri gelirlerle yaşarlar.

Baskı sayıları sınırlıdır. Yasa gereği gönderecekleri yerlere, çok az sayıdaki paralı sürdürümcülere (abonelere) gönderirler ve belli sayıda da ücretsiz halka dağıtırlar.

***

            Türkiye’de yerel gazete çıkarmak ve bunu kesintisiz olarak sürdürmek çok zordur.

Yerel gazete; il, ilçe ve beldelerde, günlük, haftalık ya da daha fazla aralıklarla çıkan, dar çevrede bölge haberlerine yer veren, yöresel sorunları ön planda tutmaya çalışan, yaygın (ulusal) basın gibi gazete satıcılarında bulunmayan gazetedir.

Yerel gazeteciler, il içerisindeki kamu kurumlarıyla birebir ilişki kurdukları için, haber kaynaklarına ulaşmakta zorluk çekmezler.

Ancak o kenti yöneten vali, kaymakam, belediye başkanı gibi yöneticilerin yaptıkları yanlışlıkların, halka karşı sergilenen olumsuz davranışların üzerine giden ve bunları yayımlayan gazetecilerin başları ise dertten hiç kurtulmaz.

Yerel gazeteler bir sorunlar yumağı ile boğuşurlar.

Bunların en başında ekonomik sıkıntılar gelir.

Yerel gazete çıkaranlar, ekonomik sıkıntılarını, matbaalarında gazetecilik dışında yaptıkları başka işlerle aşmaya çalışırlar,

Anadolu’da genelde, yerel basının bir bölümü kalıt (miras) yoluyla babadan oğula geçen gazetelerden oluşur.

Kullandıkları teknoloji, genelde eskidir.

Anadolu’daki birçok yerel gazete, Ankara, İstanbul gibi yerlerde kümelenen yaygın basının terk ettiği ve elden çıkarmak istediği makineleri satın alırlar.

Yerel gazetelerden birçoğu, bir siyasi partinin veya bir anamal topluluğunun (sermaye grubunun) etkisi altında iş görürler.

Parasal sıkıntılar nedeniyle, deneyimli ve eğitimli insan çalıştırmazlar. Genelde, “ne iş olsa yaparım” diyen ucuz iş gücünden faydalanırlar.

Teknik elemanlar okullu değil, alaylıdır. Yerel gazetelerde İletişim Fakültesi çıkışlı birisini görmek neredeyse olanaksızdır.

Bu ise, çıkarılan gazetenin içerik olarak niteliksizleşmesine neden olur.

***

            Evet, yazının başında anlattığım gibi, eğer Tokat il merkezinde, devlet duyurusu (resmi ilan) alabilen 8 gazete kendi aralarında anlaşabilir ve iki gazete çatısı altında birleşebilirlerse çıkarılacak yeni gazete nasıl olmalıdır?

Güçlü, saygın, aranılan, para verilip dağıtıcıdan satın alınan, okunan bir Tokat gazetesi şu temel ilkeleri benimsemek zorundadır:

1-      İyiden, doğrudan, güzelden yana taraf olmalıdır. “Tarafsızlık” adına kötünün, eğrinin, çirkinin sesini duyurmamalıdır. Hiçbir siyasi partinin borazanı olmamalıdır.

2-      Atatürk İlke ve Devrimleri’nin yok edilmeye, atalarımızın kanlarıyla sulanmış bu topraklarda bir Türk-Kürt Federe İslam Devleti’nin kurulmaya çalışıldığı şu günlerde; laik, üniter, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve bu devletin kurucusu Yüce Atatürk’ün yolumuzu aydınlatan düşünceleri savunulmalıdır.

3-      Türk Dili, ay yıldızlı Türk Bayrağı, Türk Ulusalcılığı ve bağımsızlığımızın simgesi İstiklal Marşımız en üstte tutulmalıdır.

4-      Etnik, dinsel ve mezhepsel ayrışmalara karşı çıkılmalıdır.

5-      Gazetecilik, güzel, heyecan vericidir. Bireysel çıkarlar için değil, toplumsal çıkarlar için yapıldığı sürece de onurlu bir meslektir. Bu nedenle yeni çıkacak gazetenin tüm çalışanları, yazarları çizerleri özenle seçilmeli, niteliksiz insanlara yer verilmemelidir.

6-      Gazete, Tokat’ın kalkınmasına, daha bayındır hale gelmesine; Tokatlıların daha çağdaş, daha aydınlanmış olmalarına hizmet etmeli, dogmaların bataklığını değil, eleştirel aklın verimliliğini ve aydınlığını seçmelidir.

7-      Kolay okunur, kolay taşınır ve kolay saklanılır olmalıdır. Bu nedenle klasik çarşaf boy (75×60 cm.) veya Anadolu’da yaygın olan tabloit boy (43×28 cm.) değil, Berliner –midi- boy (47×31 cm.) olarak çıkarılmalıdır.

8-      Gazetenin başına, deneyimli, dürüst, çalışkan, bilgili, saygın bir yönetici getirilmelidir.

Tokat’a, Tokatlıya yararlı olabilecek, güçlü, saygın, aranılan, para verilip dağıtıcıdan satın alınabilecek, istekle okunabilecek bir gazete için bir çırpıda aklıma bunlar geliyor.

Umarım ve dilerim Tokat böyle bir gazeteye kavuşur.